Το έντομο Tuta absoluta είναι πλέον από τους σημαντικότερους εχθρούς της τομάτας. Στις περιοχές της Μεσογείου πρωτοεμφανίστηκε το έτος 2006. Η διάδοση του εντόμου υπήρξε έκτοτε ταχύτατη, ενώ σήμερα είναι παρόν σε πολλές χώρες της Ευρώπης, της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής. Ο κύριος τρόπος διασποράς του εντόμου πιστεύεται ότι έγινε μέσω προσβεβλημένων καρπών καθώς οι προνύμφες του εντόμου εξέρχονται από τους καρπούς και στη συνέχεια νυμφώνονται στα κουτιά μεταφοράς των καρπών. Συχνά οι πρώτες παγιδεύσεις ακμαίων συμβαίνουν σε φερομονικές παγίδες τοποθετημένες σε συσκευαστήρια τομάτας.
Στην Κρήτη, αποτελεί πλέον μόνιμο πρόβλημα σε θερμοκηπιακές και υπαίθριες καλλιέργειες κυρίως τομάτας, όμως έχουν παρατηρηθεί ζημιές και στην καλλιέργεια πατάτας και σε άλλες καλλιέργειες.
Το έντομο μπορεί να προσβάλει τη τομάτα σε οποιοδήποτε στάδιο, ακόμα και όταν η τομάτα είναι στο στάδιο των 2-3 φύλλων.
Πολλαπλασιάζεται ταχύτατα, συμπληρώνοντας τον κύκλο του μέσα σε 24-38 ημέρες και ανάλογα με τη θερμοκρασία μπορεί να έχει 10-12 γενεές το χρόνο. Η ελάχιστη θερμοκρασία στην οποία δραστηριοποιείται είναι 9οC. Διαχείμαση μπορεί να γίνει στη μορφή αυγού, χρυσαλίδας ή τέλειου εντόμου.
Τα τέλεια έντομα είναι δραστήρια κατά τη διάρκεια της νύχτας, ενώ κατά τη διάρκεια της ημέρας κρύβονται ανάμεσα στα φύλλα. Κάθε θηλυκό γεννά μέχρι και 260 αυγά πάνω στα υπέργεια μέρη των φυτών. Οι προνύμφες που εκκολάπτονται από τα αυγά ορύσσουν στοές στο εσωτερικό φύλλων, βλαστών και καρπών και παραμένουν μέσα σε αυτές εκτός από μικρά διαστήματα μεταξύ εκδύσεων κατά τα οποία μπορεί να βρεθούν εκτός των στοών.
Σε καρπούς τομάτας η προσβολή είναι ορατή από τη δημιουργία ευδιάκριτων στοών καθώς και τα σφαιροειδή περιττώματα από την τροφική δραστηριότητα της προνύμφης. Προσβολές έχουν διαπιστωθεί σε όλα τα στάδια ανάπτυξης και ωρίμανσης του καρπού, ενώ προσβολές επίσης παρατηρούνται και στην επιφάνεια του καρπού. Οι προσβολές αποτελούνται αρχικά από μικρές σκουρόχρωμες οπές οι οποίες εξελίσσονται σε ακανόνιστες στοές.
Προληπτικά καλλιεργητικά μέτρα για τον περιορισμό του εντόμου, είναι η μαζική παγίδευση, τα εντομοστεγή δίχτυα(στα θερμοκήπια), οι παγίδες φωτός, η βιολογική αντιμετώπιση κυρίως με Βάκιλλο Θουριγίας, η χρήση υγιών σποριόφυτων και η χρήση φυτοφαρμάκων.
Στις υπαίθριες καλλιέργειες, οι οποίες μας ενδιαφέρουν περισσότερο εδώ στη Σητεία, πρέπει να γίνονται επεμβάσεις με εγκεκριμένα φυτοπροστατευτικά προϊόντα, να απομακρύνονται και να καταστρέφονται οι προσβεβλημένοι καρποί και τα φύλλα, να καταστρέφονται οι αυτοφυείς ξενιστές (αγριοτοματιές, στίφνος κ.α.) στον περιβάλλοντα χώρο και να γίνεται χρήση κατάλληλων παγίδων για την ακριβή εκτίμηση των επιπέδων του πληθυσμού.
Τέλος, για την αποφυγή ανάπτυξης ανθεκτικότητας του εντόμου συνιστάται η όχι πάνω από δύο φορές εφαρμογή με το ίδιο σκεύασμα στην ίδια καλλιεργητική περίοδο. Επίσης, είναι σημαντική η έγκαιρη διάγνωση και η άμεση εφαρμογή των επεμβάσεων.
Άρθρο του Μάνου Ροδανάκη για την εφημερίδα “Σητειακά”
Leave a Reply